Leczenie i profilaktyka bólów krzyża

Skuteczność leczenia bólów krzyża zależy od precyzyjnej diagnozy, polegającej na stwierdzeniu, która struktura wywołuje ból, jak również na właściwym rozpoznaniu rodzaju zaburzenia. Leczenie bólów kręgosłupa jest trudne i musi być kompleksowe.

Kompleksowość postępowania leczniczego wynika z istoty choroby i powikłań, jakie jej towarzyszą. Zdecydowana większość przypadków dolegliwości bólowych kręgosłupa kwalifikuje się do właściwego postępowania zachowawczego.

Leczenie zachowawcze polega na:

- właściwym ułożeniu spoczynkowym,
- stosowaniu leków przeciwzapalnych (zwykle niesteroidowych) i przeciwbólowych, leków rozluźniających układ mięśniowy (np.tolperison), czasami preparatów uspokajających,in.),
- stosowaniu masażu leczniczego,
- stosowaniu właściwej kinezyterapii, czyli ćwiczeń leczniczych,
- nauce ćwiczeń,
- nauce poprawnego wykonywania czynności dnia codziennego zarówno w pracy, jak i w domu.

Sposoby układania osób z bólami kręgosłupa w odcinku lędźwiowym.

Profilaktyka dolegliwości bólowych i dysfunkcji kręgosłupa

Należy zwracać uwagę na utrzymanie prawidłowej postawy w czasie pracy i wypoczynku. Jednym z istotnych działań jest kontrolowanie postawy oraz ułożenia kręgosłupa w czasie ruchów w sposób pozwalający mu na omijanie dyskomfortu spowodowanego bólem i wykonywanie ruchów w maksymalnie prawidłowym zakresie.

Gimnastykę leczniczą i profilaktyczną powinno się wzbogacać ćwiczeniami wykonywanymi w każdych warunkach, nawet w biurze, podczas pracy.

Najprostsze elementy takiej gimnastyki to:

- przeciąganie się,

- nadmierny wyprost pleców realizowany co kilka godzin w czasie pracy (np. założenie obu rąk na kark i wykonywanie przeprostu kręgosłupa piersiowego poprzez wciąganie łopatek),

- napinanie mięśni brzucha (nawet w pozycji siedzącej),

- wykonywanie ruchów kolistych tułowiem,

- unoszenie obu rąk do góry, wykonanie kilku
przysiadów z zachowaniem właściwych krzywizn kręgosłupa,

- stawanie przy ścianie tyłem, przylegając do niej piętami pośladkami, plecami i głową

Doświadczenia własne oraz obserwacje wielu autorów wykazują, że pozycje niebezpieczne dla kręgosłupa to ruchy zgięcia i wyprostu połączone z rotacjami tułowia. Aby ograniczyć wystąpienie dolegliwości bólowych, należy zredukować do minimum aktywność ruchową wymagającą takich ruchów. Wszystkim ruchom powinno towarzyszyć utrzymywanie możliwie poprawnych krzywizn kręgosłupa.

     Ćwiczenia w ułożeniu na plecach

Pozycja wyjściowa ćwiczeń w ułożeniu na plecach.

Ćwiczenie wzmacniające skośne mięśnie brzucha.

Ręce ułożone na karku.
Naprzemiennie - prawy łokieć sięga lewego kolana,
a lewy łokieć prawego kolana.

Rozciąganie mięśni kulszowo-goleniowych.

Ręce ułożone wzdłuż tułowia. Lewa noga zgięta w kolanie, prawą prostujemy unosząc do góry; stopa tej nogi zgięta maksymalnie grzbietowo. Wytrzymać kilka sekund. To samo wykonujemy dla strony przeciwnej, pamiętając, źe druga noga musi być zgięta w kolanie.

Rozciąganie mięśni grzbietu i kulszowo-goleniowych.

Kończyna górna prawa wyciągnięta za głowę, a noga lewa maksymalnie prostowana, przy zgięciu grzbietowym stopy.
Noga przeciwna zgięta w kolanie. Wytrzymać kilka sekund.
Ćwiczenie wykonujemy naprzemiennie.

     Ćwiczenia w klęku podpartym

Pozycja wyjściowa - klęk podparty.

Ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha i pośladkowe.

Podparcie na lewej ręce i prawej nodze. Równocześnie unosimy prawą rękę i lewą nogę napinając pośladki i starając się maksymalnie kończyny te wyprostować. Wytrzymać kilka sekund. To samo dla strony przeciwnej.

Ćwiczenia wzmacniające mięśnie skośne brzucha z rozciąganiem mięśni grzbietu.

Plecy w pozycji “kociego grzbietu”. Naprzemiennie przyciągamy zgięte kolano do przeciwnej strony klatki piersiowej.

Rozciąganie mięśni grzbietu.

Polega na wykonywaniu przysiadów naprzemiennie na jedną z pięt przy zachowaniu podparcia na kończynach górnych (nie przesuwamy dtoni na materacu).

     Ćwiczenia w ułożeniu na boku

Pozycja wyjściowa ułożenia “na boku”.

Ćwiczenie wzmacniające mięśnie brzucha.

W ułożeniu tym staramy się zgięte kończyny maksymalnie zbliżyć kolanami do klatki piersiowej, pamiętając, by kończyny byty lekko uniesione nad materacem.
Stopy maksymalnie zgięte podeszwowo.

Ćwiczenia wzmacniające mięśnie: brzucha, odwodzące biodra, pośladkowe.

Kończynę dolną odwodzimy maksymalnie,
prostując w kolanie i stopie.

Uzupełnieniem powyższych ćwiczeń powino być stosowanie masażu leczniczego i pływanie co najmniej raz w tygodniu na basenie (najlepszym sposobem pływania jest styl grzbietowy).

     Schemat właściwego wstawania z łóżka w zespołach bólowych kręgosłupa.





     Leczenie ruchem,
czyli kinezyterapia jest istotna składowa leczenia i profilaktyki bólów krzyża

Jednym z elementów prawidłowej kinezyterapii jest dobór właściwych pozycji wyjściowych ćwiczeń. Ogólnie zabiegi ruchowe realizowane są z pozycji odpowiedniego leżenia na plecach, leżenia na boku lub klęku podpartego. Pozycje te zilustrowane są na przykładowych schematach ćwiczeń.

Wykonywane ćwiczenia nie mogą wywoływać bólu, a ich intensywność powinna być dostosowana do wydolności ćwiczącego.

Przykładowe ćwiczenia należy wykonywać spokojnie w równym tempie, zachowując rytmiczny, równomierny oddech. Czas wykonywania ćwiczeń wynosi około 20 minut. Dążymy do tego, by każde ćwiczenia powtarzać 10 razy. Pomieszczenie, w którym wykonujemy ćwiczenie powinno być czyste (bez kurzu), wywietrzone (latem, przy otwartym oknie). Ćwiczenia wykonywane są na materacu, z dala od mebli i sprzętu domowego.

   Zachowujmy bezpieczeństwo i higienę ćwiczeń!

     Podnoś przedmioty prostując ugięte kolana.

　

     Właściwe siedzenie na krześle (ważne w codziennej pracy).